Đường đồng mức là gì? Khoảng cách đường đồng mức

Đường đồng mức là một khái niệm rất quan trọng cho công tác đo đạc, khảo sát địa hình của bất kỳ người kỹ sư nào trong lĩnh vực xây dựng. Để hiểu hơn về đường đồng mức là gì? Ý nghĩa và cách đọc đường đồng mức trên bản đồ, mời bạn đọc theo dõi bài viết sau. 

Đường đồng mức là gì?

Đường đồng mức là khái niệm các bạn học sinh đã được tìm hiểu trong chương trình Địa lí lớp 6. Theo đó, đường đồng mức hay còn gọi là đường bình độ bao gồm nhiều đường tròn lượn sóng được sử dụng trên loại bản đồ địa hình hai chiều nhằm mục đích mô tả độ cao ở mặt đất. 

Tùy vào tỷ lệ bản đồ với tình hình thực tế mà khoảng cao giữa các đường đồng mức có thể là 1 mét, 5 nét hoặc 10 mét. Các khoảng cách mau hay thưa của đường đồng mức trong bản đồ địa hình thể hiện rõ độ thoải hay dốc của vùng địa hình đang được thể hiện ở trên bản đồ. Đường đồng mức càng thưa thì càng thoải, càng mau thì sẽ càng dốc. 

Vậy canh tác theo đường đồng mức là gì?

Canh tác theo đường đồng mức chính là việc trồng trọt, cày bày và đánh luống theo đường bình độ, đường đồng mức. Điều này nhằm mục đích ngăn cả dòng nước và giảm được trình trạng xói lở trên mặt đất.

Đường đồng mức có quy ước đặc điểm như thế nào?

Dưới đây là quy ước về đặc điểm của đường đồng mức giúp bạn dễ dàng quan sát được trên bản đồ:

• Cao độ một điểm nằm trên khoảng cách giữa hai đường đồng mức sẽ được thể hiện trên bản đồ địa hình được xác định gần đúng bằng cách dựng một đường thẳng vuông góc tại điểm đó với cả hai đường đồng mức. 
• Khoảng cách hai giao điểm của đường đó và hai đường đồng mức nói trên sẽ được gọi là khoảng cách giữa hai đường vị trí trí đang xét. 
• Sử dụng tam giác đồng dạng để xác định được độ chênh lệch điểm đang xét với đường đồng mức thấp hơn (trong 2 đường đồng mức), qua khoảng cách điểm đó đến đường đồng mức thấp và khoảng cách giữa 2 đường đồng mức. Từ đó, ta sẽ xác định được độ cao tuyệt đối điểm đó.

Đường đồng mức gồm những loại nào? 

Trên thực tế, đường đồng mức gồm 4 loại chi tiết được phân như sau: 

• Đường bình độ con: Những đường bình độ con sẽ được vẽ bằng các nét liền mảnh
• Đường bình độ cái: Những đường bình độ cái sẽ được vẽ bằng các nét liền đậm 
• Đường bình độ giữa ½
• Đường bình độ phụ: Những đường bình độ phụ sẽ được vẽ bằng các nét đứt và được thêm vào nếu cần. 

Thông thường, cứ hai đường bình độ cái sẽ chứa bốn đường bình độ con. Hiểu đơn giản thì đường đồng mức chính là đường nối liền những điểm có cùng độ cao với nhau. 

Ý nghĩa của các đường đồng mức là gì?

Trong một bản đồ lớn, đường bình độ đóng vai trò quan trọng giúp bản đồ trở nên dễ hiểu và dễ đọc hơn. Từ đó những kỹ sư sẽ nhanh chóng tìm ra được độ cao của điểm trung gian, những đường đồng mức sẽ được sử dụng để vạch ra được những kế hoạch cho việc khai thác hiệu quả và hợp lý nhất. 

Trên bản đồ, đường đồng mức còn được sử dụng để ước tính đo đạc diện tích đất cho bất cứ một loại cấu trúc nào như là đường, đập hoặc cầu đường… Vậy nên, thông qua những đường đồng mức người ta có thể nhanh chóng tính toán được độ cao dọc cho một khu vực. Đồng thời tính được cả khoảng cách ngang thuận tiện trong việc đo đạc, khảo sát địa hình. 

Những tính chất quan trọng của đường đồng mức

Bản đồ đường đồng mức đóng vai trò quan trọng và cần thiết trong công tác khảo sát, đo đạc địa hình. Nhất là trong công tác thi công, thiết kế quy hoạch từ 1/500 cho tới 1/2000. 

Dưới đây là một số tính chất, đặc trưng của đường đồng mức trên bản đồ mà bạn nên biết để thuận tiện cho công việc đo đạc, khảo sát địa hình:

• Các đường đồng mức không giao nhau và cũng không nằm song song với nhau.
• Những đường đồng mức nằm gần nhau sẽ thể hiện cho độ dốc của địa hình. Những đường đồng mức càng gần thì độ dốc càng lớn
• Những đường đồng mức nằm càng cách xa nhau thì càng chứng tỏ độ dốc ít. Khu vực địa hình đó sẽ được đánh giá có độ dốc nhẹ. 
• Các đường đồng mức thể hiện độ cao, nếu cao hơn trung tâm của khu vực địa hình cần thực hiện đo đạc, khảo sát thì đó sẽ là những ngọn núi hoặc ngọn đồi. 
• Những điểm nằm ở trên cùng một đường đồng mức thì độ cao của chúng sẽ giống nhau. 
• Những đường đồng mức nằm gần sát nhau có sự chênh lệch ở cùng một giá trị cao độ cố định, người ta gọi là khoảng cao đều.

Hướng dẫn cách xác định, đọc đường bản đồ nhanh nhất

Thông thường, bản giấy vô cùng hữu ích giúp bạn lên kế hoạch cho một chuyến đi thám hiểm hay du lịch. Nhưng nó sẽ không hỗ trợ bạn tốt nhất trong việc xác định được phương hướng chính xác ở giữa đường. 

Với bản đồ địa hình với các đường đồng mức sẽ nhanh chóng giúp bạn nắm chắc được địa hình theo 3 chiều nhanh chóng. 

Độ dốc địa hình

Đường đồng mức sẽ mức thể hiện rất rõ về dễ hiểu về độ dốc của địa hình.  Bạn sẽ thấy được các đường đồng tâm, mỗi đường được nối bởi những điểm có cùng độ cao. Các đường đồng tâm không bao giờ cắt nhau và nếu nằm càng gần nhau thì độ dốc sẽ càng lớn. Ngược lại những đường đồng mức nằm càng cách xa nhau thì độ sốc sẽ càng nhỏ và đường đi cũng sẽ thoải mái hơn.. 

Hình dạng của địa hình

Đường đồng mức còn biểu thị cho bạn biết được hình dạng của địa hình. Những đường đồng mức nằm sát cạnh nhau sẽ cho bạn biết đó là các đỉnh núi. Nằm giữa những đỉnh núi sẽ là thung lũng và đèo. 

Việc sử dụng, biết cách đọc bản đồ địa hình với một khu vực nhất định sẽ giúp bạn dễ dàng đối chiếu với thực tế. 

Mức chỉ số

Chỉ số cũng là một trong những yếu tố quan trọng thể hiện trong đường đồng mức. Cứ mỗi 5 đường đồng mức sẽ có một đường đồng mức kẻ đậm và được ghi chú thêm thông số chính xác về độ cao. 

Khoảng cao đều đường đồng mức là gì? Đây chính là sự chênh lệch độ cao giữa hai đường bình độ liên tiếp và được thống nhất sử dụng trên cùng một bản đồ. Thông thường, khoảng cao đều đường đồng mức sẽ được ghi rất rõ trong phần chú thích. 

Tuy nhiên, tùy từng quốc gia và cũng như các loại bản đồ chắc chắn sẽ có sự khác nhau về quy ước khoảng cao đều hay phương pháp chiếu thể hiện địa hình thực tế trên duy nhất một mặt phẳng. 

Đôi khi, trong một số trường hợp những đường đồng mức cũng thể hiện rõ khu vực sâu chứ không phải chỉ là các đỉnh núi. Những đường đồng mức này sẽ được đánh dấu gạch ngang hướng vào trong. Đó là cách để thể hiện khu vực này bị thụt sâu. Và bạn sẽ thấy độ cao của nó ngày càng giảm dần khi tiến gần đến khu vực đó. 

Ứng dụng quan trọng của đường đồng mức

Đường đồng mức đóng vai trò quan trọng trong công tác đo đạc, khảo sát địa hình. Cụ thể, trên một bản đồ địa hình thì những đường đồng mức sẽ thể hiện rất rõ ràng để người ta tìm ra được các điểm cao độ trung gian. 

Ngoài ra, đường đồng mức còn sử dụng để minh họa cho các cấu trúc như đập, cầu vượt hay các làn đường. Từ đó quá trình đọc bản đồ địa hình sẽ trở nên đơn giản hơn, dễ dàng hơn. 

Trong công tác đo đạc diện tích đất để phục vụ nhu cầu khảo sát, thiết kế quy hoạch. Dựa vào bản đồ được minh họa bằng cách đường đồng mức sẽ rất thuận tiện cho các kỹ sư tính toán. Từ đó, họ nhanh chóng lên được kế hoạch, phương án cụ thể để khai thác, cải tạo hoặc xây dựng trên địa hình mất đất được tiến hành khảo sát đó. 

Trên đây là những thông tin về đường đồng mức là gì, bản vẽ đường đồng mức là gì mà chúng tôi muốn chia sẻ cho quý bạn đọc. Hy vọng, bài viết giúp bạn hiểu đồng thời biết cách đọc bản đồ đường đồng mức khi cần thiết.