Else Lasker-Schüler là ai? Lý do Google Doodle vinh danh bà là gì?

Google Doodle là một biểu tượng đặc biệt, để thay thế tạm thời cho biểu tượng Google trên trang chủ chính thức. Vào ngày 7/2/2020, hình ảnh của một nữ nhà thơ gốc Do Thái có tên Else Lasker-Schüler đã xuất hiện trên Google Doodle. Vậy Else Lasker-Schüler là ai? Hãy chúng tôi tìm hiểu những thông tin xoay quanh nhân vật này nhé!

Else Lasker-Schüler là ai?

Else Lasker-Schüler (1869 – 1945) với nhu danh là Elisabeth Schüler, là một nữ nhà thơ kiêm nhà viết kịch và họa sĩ tài hoa người Đức gốc Do Thái. Bà được xem là một trong số những người có tầm ảnh hưởng lớn nhất tại Đức, với các tác phẩm thơ ca mang lối sống phóng túng ở Berlin. Đồng thời, Else Lasker-Schüler cũng trở thành một trong số ít phụ nữ hiện đại đi theo trường phái Biểu hiện. 

Tiểu sử cuộc đời của Else Lasker-Schüler

Else Lasker-Schüler sinh vào ngày 18/2/1869, tại Elberfeld (hiện là một quận của Wuppertal) là đứa con út của vợ chồng ông Aron  Schüler – một nhân viên ngân hàng và vợ Jeannette Schüler (nhũ danh là Kissing). Anh cô đã mất khi cô 13 tuổi. Niềm cảm hứng trong các sáng tác của Else Lasker-Schüler chính là từ bố mẹ , cha cô là nhân vật chính trong vở kịch Die Wupper và mẹ cô chính là nhân vật trung tâm trong thơ ca.

Ngay từ nhỏ, Else Lasker-Schüler đã bộc lộ năng khiếu và sự thông minh của mình khi có thể đọc và viết lúc 4 tuổi. Năm 1880, cô đã tham dự Lyceum West an der Au. Sau khi bị buộc thôi học và phải rời trường học vì lý do sức khỏe, cô được cha mẹ dạy học tại nhà. 

Nói về cuộc đời của  Else Lasker-Schüler, cụm từ “cô đơn” sẽ là từ ngữ lột tả rõ nhất cho những sóng gió và khó khăn bủa vây quanh cô. Năm 1894,  Else Lasker-Schüler kết hôn cùng với bác sĩ kiêm vận động viên cờ vua Jonathan Lasker và sống cùng chồng tại Berlin (Đức). Đây cũng chính là khoảng thời gian mà bà bắt đầu sự nghiệp xuất bản các bài thơ đầu tiên trong nước. 

Ngày 27 tháng 7 năm 1890, mẹ ruột cô qua đời và sau 7 năm cha của cô cũng rời xa thế giới. Đến ngày 24 tháng 8 năm 1899,  Else Lasker-Schüler đón chào đứa con trai đầu lòng có tên Paul và 3 năm sau đó cô chính thức xuất bản tập thơ đầy đủ đầu tiên của mình với tên “Styx”. Tuy nhiên, cuộc sống hôn nhân của Else lại không mấy hạnh phúc và sau 9 năm chung sống thì đến ngày 11 tháng 4 năm 1903, hai người chính thức ly hôn do không tìm được tiếng nói chung. 

Sau đó, bà kết hôn với người chồng thứ hai có tên Georg Lewin là một nghệ sĩ và là người sáng lập ra tạp chí Chủ nghĩa Biểu hiện Der Sturm. Bà chính là người khơi nguồn cảm hứng về trào lưu văn học và nghệ thuật âm nhạc cho chồng, biệt danh sau này của ông Herwarth Walden cũng chính do bà phát minh. 

Năm 1944, sức khỏe của Else Lasker-Schüler yếu dần và dần nguy kịch. Đến ngày 16/01/1945 bà đột ngột lên cơn đau tim và qua đời ngày 22/01/1945, khi đang viết dở cuốn kịch bản có tên “I and I”. Bà được chôn cất trên núi Ô liu, Jerusalem. 

Những cột mốc quan trọng đánh dấu sự nghiệp của Else Lasker-Schüler

Mặc dù có nhiều tác phẩm và cho ra đời từ khá lâu, nhưng sự thành công trong sự nghiệp của Else thực sự nổi bật và được nhiều người biết đến chính là từ khi kết hôn với người chồng thứ hai Herwarth Walden. Bởi, năm 1904 ông Herwarth Walden đã thành lập Hiệp hội nghệ thuật, có tên là Verein für Kunst. Hiệp hội này đã quy tụ đầy đủ những tên tuổi lớn trong nền văn học hiện đại và cũng trở thành nơi để chia sẻ nghệ thuật nổi tiếng toàn châu Âu thời bấy giờ. 

Đến năm 1910, ông Herwarth Walden tiếp tục thành lập nên tạp chí Der Sturm, tạm hiểu là “Cơn bão”. Tạp chí này hoạt động tích cực, cho phép xuất bản các tác phẩm độc đáo, nổi bật trong văn học hiện đại của những nhà thơ và nhà văn trẻ tuổi. Khi đó, nữ nhà thơ Else Lasker-Schüler cũng góp mặt với hơn 100 tác phẩm văn xuôi và thơ ca. 

Sự nghiệp của bà cứ thế thăng tiến, các tác phẩm liên tục xuất hiện trên tạp chí Der Sturm. Trong đó, nổi bật với cuốn kịch bản phim “Das Kinobuch” và được biên soạn bởi “Kurt Pinthus”. Sau đó, bà luôn nỗ lực và kiên trì trong suốt phần đời còn lại để cháy cùng đam mê sáng tác kịch bản phim mặc dù chưa kịch bản nào được chuyển thể thành phim. 

Bình yên chưa được bao lâu, Chiến tranh thế giới thứ II bùng nổ bà phải trốn chạy khỏi sự truy lùng của Đức Quốc xã và mục tiêu trừ khử của Chủ nghĩa Phát xít. Bởi,  Else Lasker-Schüler với tư tưởng tiến bộ trong lối sống và phong cách thơ văn sớm đã nêu rõ ý chí chống phá chế độ phát xít chuyên quyền.

Chiến tranh loạn lạc, cuộc sống chạy trốn tha hương vất vả nghèo khổ vẫn không thể làm mất đi tình yêu thơ ca trong con người bà. Sau khi chủ nghĩa Phát xít thắng thế thì Else trở thành nạn nhân của nhiều cuộc tấn công, được điều khiển bởi những kẻ cực đoan và phản tiến bộ. Bà rời thành phố Berlin đến sống ở Zurich, rồi Palestine và cuối cùng dừng chân ở Jerusalem để sống nốt phần đời còn lại.

Tại đây, Else Lasker-Schüler vẫn tiếp tục xuất bản thêm các tác phẩm của mình. Bà đã tự khẳng định tên tuổi và tài năng khi trở thành một điểm sáng nổi bật trong nền văn học hiện đại mang sứ mệnh “Der Sturm”. Đó sẽ là những câu thơ lãng mạn, về sự tưởng tượng và nỗi cô đơn mang đậm tính chất tôn giáo. 

Năm 1932, sau những cống hiến vô cùng to lớn cho giá trị của nền văn học Đức thì Else Lasker-Schüle đã được vinh danh nhận giải thưởng Kleist, là một giải thưởng cho danh hiệu văn học cao nhất của Đức vào thời điểm bấy giờ. 

Tìm hiểu sự thú vị qua những kiệt tác để đời của bà Else Lasker Schüle

Không phải tự nhiên mà các tác phẩm của Else Lasker Schüle trở thành các kiệt tác tác nghệ thuật và nổi tiếng đến thời điểm hiện nay. Bởi, theo các nhà nghiên cứu văn học thì bài thơ hay văn xuôi của Else đều mang một phong cách rất riêng, phóng túng nhưng giản dị, dễ hiểu: 

Phong cách nghệ thuật đặc trưng trong các tác phẩm của Else

Else Lasker Schüle vốn nổi tiếng với phong cách ăn mặc lập dị, với những chiếc áo choàng màu sắc lòe loẹt theo xu hướng phóng khoáng. Do đó, chính cuộc sống đời thường đã giúp bà mang đến trải nghiệm mới vào tác phẩm nghệ thuật của mình: sự tưởng tượng về những nỗi cô đơn khiến người đọc đắm chìm vào thế giới của sự lãng mạn.  

Những tác phẩm nghệ thuật của bà phần lớn thuộc thể loại thơ tình, một số bài thơ lại thể hiện lời cầu nguyện mang tính chất tôn giáo. Đồng thời, điểm đặc sắc chính là sự chuyển đổi linh hoạt giữa hai thể loại kết hợp với mô típ Kinh thánh và văn hóa phương Đông. Chính vì vậy, khi đọc các tác phẩm của bà người đọc sẽ cảm nhận được cái chất chân thực bên trong ý nghĩa chứ không thể ấn tượng với câu từ bề ngoài được. 

Một ví dụ điển hình cho phong cách thơ độc đáo của  Else Lasker Schüle thời điểm năm 1910, chính là bài thơ “Ein alter Tibet Teppich” – Một tấm thảm Tây Tạng cũ. Tác phẩm gây ấn tượng với người đọc khi xuất hiện lần đầu tiên trên tạp chí Der Sturm và sau đó được tái bản nhiều lần. 

Điểm mặt những tập thơ kiệt tác

Ngày 22/01/1945,  Else Lasker Schüle ra đi nhưng để lại cho sự nghiệp văn học nghệ thuật hiện đại của nước Đức một kho tàng các tác phẩm có giá trị với toàn nhân loại. Tiêu biểu phải kể đến một số tập thơ như:

Tập thơ “Styx” 

Đây là tập thơ đầy đủ đầu tiên của bà Else, xuất bản năm 1902 gồm có 7 bài thơ: 

• Frühling, nghĩa là: “Mùa xuân”
• Mein Tanzlied, nghĩa là: “Bài nhảy của tôi”
• Trieb, nghĩa là: “Lái xe”
• Orgie, nghĩa là: “Thác loạn”
• Jugend, nghĩa là: “Thiếu niên”
• ‘Athanatoi’
• Viva! nghĩa là: “Muôn năm!”

Tập thơ thứ hai, “Der siebente Tag” (Ngày thứ 7)

Đây là tập thơ thứ hai được Else xuất bản năm 1905, bao gồm 8 bài thơ: 

• Mein Liebeslied, nghĩa là: “Bài hát tình yêu của tôi”
• Eva
• Weltende, nghĩa là: “Ngày tận thế”
• Wir drei, nghĩa là: “Ba người trong chúng tôi”
• Ruth
• Mein Volk, nghĩa là: “Người của tôi Mein Volk”
• Mein stilles Lied, nghĩa là: “Bài hát im lặng của tôi”, phiên bản I
• Mein stilles Lied, là phiên bản II của “Bài hát im lặng của tôi”

Tập thơ thứ ba, “Meine Wunder” (My Miracles)

Ấn bản đầu tiên “Meine Wunder” xuất bản năm 1911, bao gồm 5 bài thơ: 

• Von weit, nghĩa là “Từ xa”
• Leise sagen, nghĩa là “Nói nhẹ nhàng”
• Mmeine Mutter, nghĩa là “ Mẹ tôi”
• Heimweh, nghĩa là “ Nhớ nhà”
• An Gott

Tập thơ thứ tư, “Mein blaues Klavier” (My blue piano)

“Mein Blaues Klavier” được xuất bản năm 1943, gồm 10 bài thơ: 

• Meine Mutter, nghĩa là “ Mẹ tôi”
• Mein Blaues Klavier, nghĩa là “Cây đàn Piano màu xanh của tôi”

• Gebet, nghĩa là “Người cầu nguyện”

• Jerusalem

• Die Tänzerin Wally, nghĩa là “ Vũ công Wally”
• Die Verscheuchte, nghĩa là “Sự sợ hãi”

• Ich weiß, nghĩa là “Tôi biết”
• Herbst, hiểu là “Mùa thu”

• Ich liebe dich, tạm hiểu là “Tôi mến bạn”
• The Holden (Dem Holden)

Năm 1908, bà Else Lasker Schüle đã viết thành công tác phẩm kịch đầu tiên và có ý nghĩa quan trọng nhất đối với bà có tên “Die Wupper”. Sau đó, năm 1909 tác phẩm này được xuất bản và biểu diễn lần đầu tiên trên sân khấu Nhà hát Deutsches tại Berlin ngày 27/4/1919. 

Lý do Else Lasker-Schüler được Google Doodle vinh danh?

Để đưa ra câu trả lời chính đáng ngay từ đầu bài viết, trước tiên chúng ta hãy cùng tìm hiểu định nghĩa của Google Doodle:

Google Doodle là gì?

Đây là một biểu tượng đặc biệt của Google, sẽ thay thế tạm thời biểu tượng Google trên trang chủ chính thức. Những biểu tượng này sẽ mang ý nghĩa nhằm chào đón một ngày lễ kỷ niệm sự kiện liên quan đến toàn nhân loại hoặc vinh danh một cá nhân, tập thể có những đóng góp to lớn cho loài người như các nghệ sĩ, nhà khoa học, nhà văn, nhà thơ,…

Những người được vinh danh trên Google thường có sức ảnh hưởng lớn trong lĩnh vực họ nghiên cứu. Tầm ảnh hưởng của họ đối với xã hội loài người , như tạo nền móng cho những phát hiện và phát triển đến ngày nay. Đây cũng được xem là một lý do giải thích cho câu hỏi “Vì sao Else Lasker Schüle được Google Doodle vinh danh?”

Else Lasker-Schüler được Google tôn vinh trên Google Doodle

Vào ngày 7/2/2020, trên trang chủ chính thức của Google đã thay thế biểu tượng Google thường thấy bằng hình ảnh nữ thi sĩ Else Lasker Schüle. Lý do ngày 7/2/2020 được chọn vì đây cũng là dịp kỷ niệm 83 năm ngày tác phẩm “Mein Blaues Klavier” của bà Else được xuất bản (7/2/1943 – 7/2/2020).

Bức họa trên Google Doodle được thiết kế bởi họa sĩ nổi tiếng Cynthia Kittler, lấy cảm hứng từ tác phẩm “My Blue Piano”. Đặc biệt, với hình ảnh cách điệu phím đàn trên lưng chú lạc đà vô cùng độc đáo và sáng tạo khiến cho người xem có đưa ra các suy nghĩ khác nhau về ý nghĩa thực của bức họa. 

Một số người cho rằng, nó là hình ảnh tượng trưng cho hành trình phát triển nghệ thuật của cố nghệ sĩ rất khó khăn và đầy thách thức, như những phím đàn lúc trầm lúc bổng. Hay ý kiến khác lại khẳng định, nghệ thuật như một phần cuộc sống của bà và dù có đi đến đâu thì Else Lasker Schüle vẫn không quên và từ bỏ sứ mệnh và niềm đam mê mãnh liệt của mình. 

Cho đến ngày nay, Else Lasker Schüle vẫn được xem là nhân vật mang tầm ảnh hưởng vô cùng to lớn và sâu sắc tại Đức. Bà chính là hiện thân của nền độc lập, tự do và là hình tượng phụ nữ hiện đại tiêu biểu cho tư tưởng dám phá bỏ khuôn phép truyền thống xưa vào những năm đầu của thế kỷ 19. 

Tầm ảnh hưởng của Else Lasker Schüle trên toàn thế giới

Tháng 4/2007, Đài tưởng niệm  Else Lasker Schüle với tên gọi “Thiên thần cho Jerusalem” đã được xây dựng và đặt trong rừng Jerusalem. Ngoài ra, tại nơi bà sinh sống từ năm 1924 đến năm 1933 ở Motzstraße 7, Berlin-Schöneberg cũng có tấm bảng tưởng niệm và năm 1996 thì một phần con phố này đã được đổi tên thành “Else – Lasker – Schüle – Straße”.

Tại quê hương nơi bà sinh ra, có một trường học mang tên “ Else – Lasker – Schüle”- “Trường học không phân biệt chủng tộc” và tấm bia tưởng niệm Else dựng ở Herzogstraße, Wuppertal. Đồng thời, năm 1990 nhà báo Hajo Jahn đã thành lập “Else-Lasker-Schüler-Society” với hơn 20 hội thảo quốc tế từ Breslau đến Tel Aviv. Tại đây, các tác phẩm của Else đã được đưa vào giới thiệu và thảo luận liên quan đến sự phát triển phù hợp cho sự hiện diện và tương lai. 

Tại Jerusalem, nơi bà an nghỉ cuối cùng thì bà đã được cho tên một con phố nhỏ khu phố Nayot, Rehov Else. Đây là con phố nằm trên sườn núi Jerusalem, gần với Đài tưởng niệm Kennedy. Đây là một tác phẩm điêu khắc để vinh danh  Else Lasker Schüle, giống như hình ảnh một thân cây nhỏ bé và mảnh mai, nhưng lại sở hữu đôi cánh của thiên thần giải cứu thế gian. Tuy nhiên, tấm bia đã bị đánh cắp vào tháng 7 năm 2007. 

Cùng năm, vở kịch “My Blue Piano” của biên kịch nổi tiếng người Scotland, Marty Ross (Radio 4/2007) được trình diễn chính thức. Vở kịch đã tường thuật và tưởng nhớ lại những ngày cuối đời của  Else Lasker Schüle tại Jerusalem, là cuộc sống nội tâm đầy cô độc của bà. 

Như vậy, với toàn bộ thông tin về Else Lasker Schüle là ai bên trên thì hi vọng đã giúp cho bạn đọc có thêm các hiểu biết về nữ nhà thơ, nhà hội họa đa tài người Đức gốc Do Thái. Tuy rằng hiện nay bà đã mất, nhưng các tác phẩm bà để lại cho nhân loại là không gì có thể thay thế. Do đó, để biết thêm nhiều thông tin chi tiết về các nhân vật nổi tiếng trên toàn thế giới, các bạn hãy theo dõi website của chúng tôi thường xuyên để đón đọc các bài viết mới nhất.