Hồi ký là gì? Top 5+ hồi ký lay động lòng người

Hồi ký là gì? Hồi ký là một trong những thể loại sách đáng đọc nhất hiện nay. Đây cũng chính là thể loại văn học mà chúng ta đã được làm quen trong chương trình ngữ văn 8. Bài viết sau đây tổng hợp thông tin giúp bạn hiểu hơn về hồi ký. Tổng hợp top 7+ cuốn hồi ký đáng đọc nhất hiện nay. 

Hồi ký là gì?

Có rất nhiều định nghĩa khác nhau về hồi ký mà chúng tôi đã tổng hợp được theo từng khía cạnh như sau: 

Theo từ điển tiếng Việt

Hồi ký là gì wiki: Theo đó, ta có “ký” hay “kí” được định nghĩa là một thể văn tự sự viết về một người thật, việc thật nào đó. Đồng thời phải có tính đặc thù về thời sự, trung thành với chủ và hiện thực mức tuyệt đối. 

Theo từ điển thuật ngữ trong văn học

Ở khía cạnh văn học lại xác lập “ký” là một mô hình văn học trung gian. Cụ thể nó sẽ nằm giữa ranh giới báo chí truyền thông với văn học. Bao gồm nhiều thể loại tự sự hoặc văn xuôi. 

Từ điển văn học cũng xác định “ký” dùng phản ánh con người, sự vật có thật trong cuộc sống. Đặc trưng cơ bản của thể loại ký là tính chính xác tuyệt đối. Nhờ vậy sự hấp dẫn, tính thuyết phục của ký là một phần lớn bởi chính sự việc, con người được phản ánh chân thực trong tác phẩm.

So với truyện ngắn và tiểu thuyết thì ký phản ánh chính xác, linh hoạt và nhanh chóng hơn trong cuộc sống. 

Theo lý luận văn học

Ký được định nghĩa là “Ký là một thể loại rất cơ động, linh động và nhạy bén trong việc phản ánh hiện thực ở thể trực tiếp nhất, những nét sinh động và tươi mới nhất. Tác phẩm ký không chỉ có năng lực cung ứng được những nhu yếu bức thiết của thời đại này mà nó còn giữ được lời nói vang xa, thâm thúy của nghệ thuật và thẩm mỹ trong nhiều năm về sau. ”

Có rất nhiều quan điểm trái chiều nhau về khái niệm của hồi ký. Tuy nhiên, đều thống nhất ở những điểm rất cơ bản như sau: Hồi ký nhằm mục đích tái hiện quá khứ của việc thật, người thật. Tác giả là người tận mắt chứng kiến điều đó hoặc là người trong cuộc. 

Trong từ điển văn học, nhà nghiên cứu văn học Việt Nam Lại Nguyên Ân đã viết: “Tác phẩm hồi ký là một thiên trần thuật từ ngôi kể của tác giả ( “ tôi ” tác giả, không phải “ tôi ” hư cấu trong một số ít tiểu thuyết, truyện ngắn ), kể lại những sự kiện có thực trong quá khứ mà tác giả đã được tham gia hoặc tận mắt chứng kiến tận mắt ”

Nhóm tác giả giáo trình Lí luận văn học thì cho rằng. Đặc thù cơ bản của hồi ký là chủ thể trần thuật phải là người trong cuộc kể lại các vấn đề đã từng xảy ra ở quá khứ. 

Còn theo tác giả Hà Minh Đức, hồi ký là những trang giấy ghi chép dựa vào hồi tưởng về những vấn đề đã lùi vào quá khứ. 

Viết hồi ký nhằm phân phối nhu yếu trong hiện tại bằng những câu chuyện kể về việc thật, người thật của ngày hôm qua. Doc hính người kể được tham gia hoặc tận mắt chứng kiến vào vấn đề. 

Như vậy, từ hồi ký là gì?

Chung quy lại, hồi ký có thể được hiểu là một dạng thức thuộc mô hình của ký. Hồi ký để kể lại các sự kiện, vấn đề đã từng xảy ra trong quá khứ. Đồng thời chính tác giả  là người tận mắt chứng kiến hoặc tham gia. Theo đó, nội dung phản ánh trong hồi ký có tính xác nhận cao. Bởi đó là những vấn đề, sự việc và con người để lại ấn tượng sâu sắc nhất; gắn với những kỉ niệm riêng. Đồng thời cũng tái hiện một cách chân thực về đời sống lịch sử, xã hội, văn hóa vẻ vang một thời huy hoàng đã đi qua. 

Hồi ký là gì văn 8

Hồi ký cũng là mảng kiến thức quan trọng trong chương trình Ngữ văn lớp 8. Để giúp bạn đọc nắm rõ hơn chúng ta sẽ giải rõ hơn bài tập trong sách giáo khoa Ngữ văn 8 nhé. 

Đề bài: Qua đoạn trích Trong lòng mẹ, em hiểu thế nào là hồi ký? Dấu ấn hồi ký trong đoạn trích đó được thể hiện qua câu văn nào? Có tác dụng gì trong việc biểu đạt nội dung văn bản?

Giải: Hồi ký là thể loại ký, ghi lại các sự vật thuộc quá khứ qua việc hồi tưởng lại. Hồi ký đòi hỏi sự tôn trọng tính chân thực của câu chuyện, số liệu, sự việc và thời gian chính xác. 

Đoạn trích “Trong lòng mẹ” là đoạn hồi ký của một chú bé cũng có hoàn cảnh như nhà văn Nguyên Hồng thuở thơ ấu. Nhờ vậy, tình yêu thương của nhà văn trong tác phẩm chủ yếu được bắt nguồn từ cuộc đời thực của ông, những người dân tầng lớp đáy của xã hội. 

Hồi ký gồm những thể loại nào?

Theo những nhà văn phương Tây nghiên cứu và tìm hiểu thì hối ký được phân ra nhiều thể loại khác nhau. Ví dụ hồi ký của nhà văn, hồi ký của chính khách kể về hoạt động cuộc sống. Hay hồi ký của các tác giả là chứng nhân của lịch sử dân tộc cho một sự kiện về chính trị, xã hội quan trọng đã từng xảy ra. 

Thường thấy hơn cả là hồi ký của những nhà thơ, nhà văn hoặc nhà lý luận phê bình văn học. Bởi họ thường viết hồi ký khi mà cuộc sống của họ đã trải qua một chặng đường dài, sắp sửa tới hồi kết. Và nay lại có nhu cầu muốn ghi chép lại tâm lý, những kỷ niệm về đời văn chương mình. 

Vậy ý nghĩa của hồi ký là gì?

Không chỉ biểu rõ thái độ của tác giả đối với những nhân vật, sự kiện xuất hiện trong hồi ký. Hồi ký còn mang rất nhiều ý nghĩa khác cho người đọc như sau:

• Hé mở cho người đọc hiểu rõ hơn về cái tôi trong con người mỗi nhà văn. Trong gia đình, bên ngoài xã hội, từ khi ra đời, qua từng giai đoạn của đời sống riêng tư và nghiệp văn, thiên hướng cũng như nhân cách đã được hình thành, phát triển như thế nào. 
• Đồng thời hồi ký cũng là cách bộc bạch  một số vấn đề văn học bức xúc, những thăng trầm đã đeo đẳng trong suốt cuộc đời của các nhà văn. 
• Hồi ký đã ghi lại toàn bộ quá trình đến nghề văn của những cây bút làm văn, làm báo chuyên nghiệp. Sự khốn khó, nghèo túng, tủi nhục của những người cầm bút trong thời kỳ chiến tranh, đô hộ hiện lên sống động. Họ có tài, ấp ủ hy vọng cho sự nghiệp văn chương. Nhưng bởi miếng cơm, manh áo mà họ phải bán chữ để kiếm sống nên nhiều khi tài năng bị thui chột. 

Cách viết hồi ký 

Những bước dưới đây sẽ giúp bạn dễ dàng hơn khi bắt tay vào viết hồi ký lần đầu tiên: 

Bước 1: Mục đích để viết hồi ký

Trước tiên bạn cần xác định được lý do muốn viết hồi ký. Đây sẽ là động lực giúp bạn hoàn thành một tác phẩm hồi ký. Thử nghĩ xem, lý do mà bạn viết hồi ký có phải vì những mục đích như sau: 

• Để làm di sản cho con cháu. 
• Để tặng lại cho tổ chức, doanh nghiệp mà bạn đang công tác.
• Lan tỏa những giá trị, bài học ý nghĩa từ kinh nghiệm mà bạn đã trải qua. 
• Để hiểu hơn, chữa lành nhiều hơn cho chính bản thân của bạn. 

Bước 2: Chọn mốc thời gian hồi ký 

Để một cuốn hồi ký có thể bắt đầu, kết thúc thuận lợi nhất thì người viết cần chọn một mốc thời gian thật cụ thể trong cuộc đời. Đó có thể là những mốc thời gian sau: 

• Về thời thơ ấu đầy ắp kỷ niệm mà bạn đã trải qua. 
• Về một nơi xa lạ bạn đã gắn bó thời ấu thơ trong suốt một khoảng thời gian dài. 
• Về một quãng thời gian mà bạn nghiêm túc và quyết tâm thực hiện ước mơ.
• Về một chuyến du lịch khám phá, sinh tồn tại một quốc gia xa lạ. 

Bước 3: Định hình rõ mốc thời gian

Để xác định rõ mốc thời gian thì bạn cần xác định xem những sự kiện lớn mà sẽ đưa vào hồi ký đã diễn ra ở khoảng thời gian nào. Bạn có thể chọn bất kỳ một dòng thời gian. Và dọc theo quãng đó để đan xen đưa ra những sự kiện. 

Bước 4: Đánh dấu các sự kiện khó quên trong cuộc sống

Đánh dấu những sự kiện lớn đã từng xảy ra trong khoảng thời hạn đó giúp quy trình viết hồi ký của bạn thuận tiện hơn. Những sự kiện lớn trong cuộc sống có thể là ngày sinh nhật, tốt nghiệp đại học, công việc đầu tiên kiếm tiền, khởi đầu kinh doanh… Điều này sẽ ứng với một cấu trúc thời hạn cho cuốn hồi ký của bạn được liền mạch hơn. 

Bước 5:  Xác định một điểm chạm cảm xúc

Trên dòng thời gian đó, sẽ có những bước ngoặt cảm xúc cuộc đời mà bạn khó có thể quên được. Chẳng hạn như, bạn có thể dùng một cuốn số tay trắng, dán nhãn, sticker cho từng trang ở mỗi năm cuộc đời. Điền vào đó những sự kiện ý nghĩa đã xảy ra trong cuộc đời, bước ngoặt cảm xúc ở mỗi năm. 

Bước 6: Xác định và tìm một chủ đề đơn cử

Nhiều người cho rằng, phần lớn những câu chuyện sẽ chỉ xoay quanh hai nhóm chủ đề chính là tình yêu và sự thay đổi. Tuy nhiên, mỗi câu chuyện, mỗi bài hay hay bộ phim đều có cái hay riêng nó. 

Vậy, chủ đề câu chuyện của bạn là gì? Chủ đề chính hay bài học mà bạn đúc kết từ kinh nghiệm của bản thân là gì? Liệu đó có phải là những chủ đề như: 

• Không bao giờ bỏ cuộc trước mọi thử thách. 
• Tiếp tục hiện thực hóa mọi ước mơ của bạn. 
• Những điều nhỏ bé giúp cuộc sống tươi đẹp hơn. 

Chung quy lại, không cần bạn phải biết rõ chủ đề mà mình khởi đầu viết hồi ký là gì? Thông thường, nó sẽ từ mở trong chính văn bản bạn biết. Dù vậy, khi đến một lúc nào đó bạn sẽ muốn chọn cho cuốn hồi ký của mình 1 chủ đề chính. Từ đó sắp xếp lại một cách cụ thể những câu chuyện, vấn đề xung quanh chủ đề đó thôi. 

Bước 7: Bắt tay viết hồi ký

Khởi đầu viết hồi ký, bạn có thể dành thêm một khoảng thời hạn nhất định để viết vào mỗi ngày. Có thể chỉ là 10 phút, 15 phút hay 30 phút. Điều đó không quan trọng nhưng phải viết mỗi ngày. 

Bạn cũng có thể tự đưa ra một lượng từ hoặc trang nhất định. Có thể là 500 từ hoặc một trang để rèn thói quen. Một khi tâm lý biết phải viết, nó sự tự động hóa để đưa ra nhiều thứ hơn cho bạn viết. 

Bước 8: Không quá ép buộc nội dung hồi ký theo khuôn mẫu

Bạn đừng nên bó hẹp hay quá ép buộc bản thân trong giới hạn một cuốn hồi ký. Hãy viết như thể bạn đang tự kể lại câu chuyện chính mình tự nhiên nhất. Hoặc ngồi thuật lại nội dung trước một chiếc máy ghi âm hoặc máy quay. 

Bước 9: Nghĩ về cuộc sống như một hành trình dài vĩ đại

Cách viết hồi ký theo cấu trúc “hành trình anh hùng” đã tạo nên thành công của nhiều tác phẩm tầm cỡ. Cấu trúc này được hiểu là hành trình dài của một người từ ngây thơ sinh ra trong hoàn cảnh khó khăn. Khi trưởng thành trở nên khôn ngoan hơn, biết cách vượt qua số phận. Đi theo motip này sẽ giúp cuốn hồi ký của bạn logic hơn, dễ đọc hơn. 

Những tác phẩm hồi ký hay nhất mọi thời đại

Có rất nhiều người nổi tiếng đã ra mắt những cuốn sách hay, hồi ký ý nghĩa để truyền cảm hứng sống, làm việc cho biết bao thế hệ. Những cuốn hồi ký được chúng tôi tổng hợp dưới đây rất đáng để bạn đọc một lần. 

Trịnh Công Sơn – Tôi là ai, là ai

Tác phẩm này gồm những bài viết dưới dạng kỉ niệm, hồi ức, cảm tưởng nghiên cứu về nhạc sĩ Trịnh Công Sơn và những ca khúc bất hủ của ông. Phần lớn đều được công bố trên các phương tiện truyền thông đại chúng từ trước và sau ngày nhạc sĩ mất, của các tác giả là những nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ, họa sĩ cả ở trong và ngoài nước. 

Theo đó, mỗi người dưới góc nhìn riêng của mình đã bày tỏ những tình cảm, suy tư và nhận thức về cuộc đời và các ca khúc của nhạc sĩ. Qua cuộc sách Trịnh Công Sơn, Tôi là ai, là ai… những thông tin và nhiều điều hữu ích về cả cuộc đời, sự nghiệp của nhạc sĩ tài hoa vô cùng yêu quý. 

Nhật ký Đặng Thuỳ Trâm

Một cuốn nhật kí được nhặt bên xác một nữ Việt Cộng đã suýt bị người lính Mỹ ném vào lửa. Người phiên dịch đã khuyên anh ta nên giữ lại bởi “trong đó có lửa”. 

Nhật ký Đặng Thùy Trâm là những ghi chép hàng ngày của một nữ bác sĩ về cuộc sống của họ nơi chiến tuyến. Cuốn nhật ký như một thế giới riêng của người tri thức nhạy cảm nhưng không yếu đuối. Họ luôn thiết tha với cuộc sống mà không tỏ ra sợ hãi trước những khó khăn. 

 Ở đó, ta bắt gặp cả những trăn trở, băn khoăn trước tình yêu, trước sự phức tạp của cuộc sống hàng ngày. Những nỗi nhớ nhung, nội buồn và cả sự cô đơn của người con gái, nhưng đồng thời chúng ta cũng sẽ thấy được một ý chí vô cùng mãnh liệt. Đó là những lời tự động viên, tự cảnh tỉnh, một lòng can đảm phi thường đã làm nên một thế hệ anh hùng. 

Khi hơi thở hóa thinh không

Khi Hơi Thở Hóa Thinh Không là cuốn tự truyện của một bác sĩ mắc bệnh ung thư phổi. Trong cuốn sách này, tác giả chia sẻ về những trải nghiệm từ khi bắt đầu học ngành y, tiếp xúc với người bệnh. Cho đến khi phát hiện chính mình bị ung thư và phải nằm điều trị lâu dài. 

Vốn rất yêu thích văn chương nên câu chuyện của anh được thuật lại bằng một phong cách dung dị, mượt mà và đầy cảm xúc. Qua đó, độc giả cũng phần nào hiểu thêm về triết lý cuộc sống, triết lý nghề y của Kalanithi, thông qua ký ức những ngày anh còn là sinh viên, rồi thực tập, đến khi chính thức hành nghề phẫu thuật thần kinh. “Đối với bệnh nhân và gia đình, phẫu thuật não là sự kiện bi thảm nhất mà họ từng phải đối mặt và nó có tác động như bất kỳ một biến cố lớn lao trong đời. Trong những thời điểm nguy cấp đó, câu hỏi không chỉ đơn thuần là sống hay chết mà còn là cuộc sống nào đáng sống.” – Kalanithi luôn biết cách những suy nghĩ sâu sắc, đầy sự cảm động như thế vào câu chuyện. 

Gia đình và bạn bè đã dành tặng những lời trìu mến nhất cho một con người đáng kính trọng cả về nhân cách lẫn tài năng này. Dù không thể vượt qua bạo bệnh nhưng thông điệp tác giả để lại luôn khiến người đọc nhớ mãi. 

Tôi là Malala

Đó là hành trình đấu tranh quyền được giáo dục của một cô gái đã làm thay đổi thế giới. 

Tác động mạnh trong câu chuyện của Malala mở ra trước mắt bạn là một thế giới hoàn toàn khác. Nhờ đó sẽ giúp bạn tin vào hy vọng, tin vào sự thật và phép màu. Cũng như tin vào khả năng rằng một người, một con người trẻ tuổi hoàn toàn có thể truyền cảm hứng để tạo ra sự thay đổi trong cộng đồng mà mình sống. 

Cuốn tự truyện đầy ấn tượng và xúc động, về tinh thần nữ quyền mạnh mẽ. Đồng thời đó cũng là cuộc cuộc đấu tranh cho quyền được giáo dục không ngừng nghỉ của một cô gái trẻ.

Người Đua Diều

Câu chuyện là lời tự thuật của nhà văn người Mỹ gốc Afghanistan Amir kể về những năm tháng của tuổi thơ với vô vàn niềm vui và những lỗi lầm. Về những tháng ngày phiêu lưu trôi dạt trên đất khách, rồi hành trình quay trở về quê hương vốn đổ nát ấy cứu chuộc tội lỗi cho bản thân, cho người cha đã mất. 

Theo dòng hồi ức Amir, người đọc được trở lại hơn hai mươi năm về trước. Đó là khi Amir là một cậu bé mười hai tuổi, được sống trong vòng tay của Baba giàu sang và thanh thế. Trong suốt những tháng năm tuổi thơ đó Hassan là người cùng gắn bó với Amir. Hassan là con trai của quản gia Ali, một cậu bé vô cùng lanh lợi, dũng cảm, sẵn sàng xả thân để bảo vệ Amir. Thế nhưng lòng tận tụy và tình bạn của Hansan không được đền đáp. 

Một ngày mùa đông vào năm 1975, vì ra sức bảo vệ chiếc diều xanh chiến lợi phẩm của Amir mà Hassan đã bị bọn trẻ xấu nhục mạ và hành hung. Sự hèn nhát, nhu nhược đã cản Amir cứu bạn. Thậm chí còn biến cậu trở thành một kẻ gian dối khi bịa chuyện đuổi cha con nhà Ali và Hassan ra khỏi nhà. Và Amir phải trả giá cho lỗi lầm đó trong suốt phần đời còn lại. 

Ngay cả khi anh sống sung túc trên đất Mỹ, ngay cả khi tìm được một mái ấm cho riêng mình hay thực hiện được mơ ước trở thành nhà văn, nỗi ám ảnh của một kẻ gian dối vẫn ngày đêm đeo đuổi Amir. Và cuối cùng, trở lại Afghanistan để cứu con trai Hassan khỏi tay bọn Taliban là con đường duy nhất để Amir chuộc lỗi với người bạn, người em cùng cha khác mẹ Hassan đã chết dưới họng súng Taliban.

Lâu đài thủy tinh

Lâu đài thủy tinh là cuốn hồi ký kể về một gia đình khác thường và vô cùng mạnh mẽ. Khi tỉnh táo, người cha của Jeannette vô cùng tuyệt vời, luôn có sự thu hút giúp trí tưởng tượng của con bay bổng. Ông dạy cho con vật lí, địa chất và cả cách đối diện cuộc sống không chút sợ hãi. 

Tuy nhiên, khi vào trạng thái say xỉn ông biến thành một người khác. Ông không trung thực và rất quậy phá. Mẹ cô là một người phụ nữ yêu tự do, ghét cay đắng cuộc sống thường ngày theo khuôn khổ, cô không muốn gánh nặng phải nuôi dưỡng chăm sóc gia đình. 

Những đứa trẻ nhà Walls phải tự học cách chăm sóc bản thân. Chúng phải tự mặc quần áo, tự tìm thức ăn, quan tâm lẫn nhau. Và cuối cùng tìm đường lên thành phố New York. Cha mẹ dù vẫn đi theo các con, nhưng lại chọn một cuộc sống vô gia cư. Trong khi những đứa con của mình thì làm ăn rất khấm khá.

Lâu đài thủy tinh được đánh giá là một cuốn hồi ký thật sự đáng kinh ngạc. Một cuốn hồi ký ngập tràn tình yêu thương của một gia đình lạ lùng nhưng vô cùng chung thủy. 

Trên đây là những thông tin giải đáp về hồi từ là gì mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn đọc. Hy vọng bài viết là những thông tin bổ ích mà bạn đang tìm kiếm!